Kuran’da ve sünnette ibadetler ayrıntılarıyla anlatılmıştır. İslam’ın beş temel şartı kapsamdaki farz olan ibadetleri Peygamberimiz (sav) şöyle özetliyor: “İslam dini beş temel esas üzerine bina edilmiştir. Allah’tan başka İlah olmadığına, Muhammed’in O’nun kulu ve elçisi olduğuna şehadet etmek, namaz kılmak, oruç tutmak ve haccetmektir.” (Buhârî, Îmân 1, 2, Tefsîru sûre(2) 30; Müslim, Îmân 19-22. Ayrıca bk. Tirmizî, Îmân 3; Nesâî, Îmân 13)
Bir ayette Rabbimiz namazla ilgili olarak şöyle buyurmaktadır:
Sana kitaptan vahyedileni oku ve namazı dosdoğru kıl. Gerçekten namaz, çirkin utanmazlıklardan ve kötülüklerden alıkoyar. Allah’ı zikretmek muhakkak en büyüktür. (Ankebut Suresi, 45)
Peygamberimiz (sav), ahirette muhasebesi yapılacak ilk amelin namaz olduğu ve kulun namazları tamamsa kurtulacağını aksi takdirde hüsrana uğrayacağını buyurmuştur. (Tirmizi)
Hz. Ömer’den rivayet edilen bir hadiste, “Resulullah’a Allah’ın en çok sevdiği salih amel nedir”diye soruluyor. Hz. Muhammed (sav): “Vaktinde kılınan namazdır. Kim namazını terkederse onun dini yoktur. Namaz İslam dininin direğidir diye buyuruyor.” (Beyhaki)
Peygamberimiz (sav) müminlerin üzerine farz olan beş vakit namaz içerisinde en çok sabah ve ikindi namazları üzerinde durmuştur. Bu namazlarda titizlik gösterenleri cennetle müjdelemiştir. (Buhari)
Kendisi namaz konusunda en ufak bir gevşeklik göstermemiş, aksine ayakta duracak hali kalmayıncaya kadar namaz kılmaya devam etmiştir. Bir sahabe cennetle müjdelendiği halde niçin kendisini bu kadar yorduğunu sorduğunda Resulullah şöyle cevap veriyor:
“Ziyadesiyle şükreden bir kul olmayayım mı?” (Ahmed)
Resulullah Efendimiz (sav)’in namaz ile ilgili bazı hadisleri şunlardır:
“Beş vakit namaz, kapısının önünde akıp giden ve insanın her gün içinde beş defa yıkandığı suyu gür nehir gibidir.” (Müslim)
“Namaz, insan ile küfür arasında bir perdedir. Namazı terketmek bu perdeyi kaldırmaktır.” (Müslim)
“Onlarla bizim aramızda alamet-i farika namazdır. Binaenaleyh, namazı terkeden kafirlere benzemiştir.” (Tirmizi)
“Cemaatle kılınan namazın sevabı yalnız başına kılınan namazdan yirmi derece efdaldir.” (Buhari)
“Müminler yatsı namazı ile sabah namazındaki sevabı bilselerdi emekleyerek de olsa bu namazları cemaatle kılmaya gelirdi.” (Buhari-Müslim)
“Bir kimse evinde güzelce temizlenir ve Allah’ın farzlarından birini ifa etmek maksadıyla mescitlerden birine giderse, attığı adımlardan biri günahlarını siler diğeri de onun derecesini yükseltir.” (Müslim)
“Namazda insanların en büyük sevap alanı, camiye en uzak olanıdır.” (Buhari)
“Camiye devam edenin imanına şehadet ediniz.” (Tirmizi)
Peygamber Efendimiz (sav), namazda sakalı ile oynayan bir kişi gördü ve ‘eğer bunun kalbinde huşu olsaydı diğer azalarında da olur ve sakalı ile oynamazdı’ buyurmuştur. (Tirmizi)
“Kırk sene beklemek namaz kılanın önünden geçmekten daha hayırlıdır.” (Bezzar)
“Bir zaman gelecek mescitlerde dünya işleri konuşacaklar, Allah Katında onların bir değeri yoktur. Sakın onlarla düşüp kalkmayın.” (Beyhaki)
Resulullah her farz namazın arkasından şu duayı okurdu: “Yegane olan Allah’tan başka İlah yoktur. O’nun hiçbir ortağı yoktur. Mülk O’nundur. Hamd O’na mahsustur. O’nun herşeye gücü yeter. Allah’ım senin verdiğine hiç engel yoktur. Senin vermediğini verebilecek yoktur. Hiç kimseye sahip olduğu makam ve serveti, sana karşı koyup fayda vermez.” (Buhari-Müslim-Nesei)
Her namazın arkasından otuz üç kere “Sübhanallah”, otuz üç kere “Elhamdülillah” ve otuz üç kere “Allahu Ekber” deyip yüze tamamlamak için şu duayı okumaya teşvik etmiştir: “Yegane Allah’tan başka İlah yoktur. O’nun ortağı yoktur. Hamd O’na mahsustur. O’nun herşeye gücü yeter.” (Müslim)
Namazdan en önemli unsur huşu içinde kılınmasıdır. Resulullah Efendimiz namazdaki huşuyu yakalamamız için bize şöyle bir tavsiyede bulunmuştur: “Namaz kıldığın vakit, nefsine, hevasına ve ömrüne veda eden, mevlasına teveccüh eden gibi namaz kıl.” (İbn-i Mace)
Hz. Ayşe, Resulullah Efendimiz (sav)’in namaz konusunda ne kadar titizlikle durduğunu şöyle anlatmaktadır: “Peygamber Efendimiz bizimle, biz de onunla konuşur güler ve sohbet ederdik. Fakat namaz vakti gelince, azamet-i İlahi’den olacak, sanki O bizi bilmez ve bizde O’nu bilmez ve birbirimizi tanımaz gibi olurduk.”
———————————————————————————————————-
Namazı doğru kılanın, ağaçtan yaprakların döküldüğü gibi günahları dökülür.) [İ.Ahmed]
Allah buyuruyor ki, “söz veriyorum ki, namazlarını vaktinde, doğru olarak kılana, azab etmem, onu sorgu-suâle çekmeden Cennete koyarım” [Hakim]
Her peygamberin ümmetine son nefeste vasıyeti namazdır.
Namaz, çok önemli bir ibâdet olduğu için, namaz kılmıyanın imanla ölmesi çok zayıf bir ihtimaldir. Namaz kılmıyanın kalbi kararır, diğer günahları işlemekten çekinmez.
Tadil-i erkana riayet etmek vaciptir. Namazın vaciplerinden biri bilerek terkedilirse, o namazı tekrar kılmak vacip olur. Hadis-i şeriflerde buyuruluyor ki:
Hırsızların en büyüğü, namazından çalandır. Yani namazın erkanına riayet etmez, rükû ve secdelerini hakkıyle yerine getirmez.
Herkesin namazında, kalbin hazır olduğu kısımlar yazılır. Kalbin hazır olmadığı namaza, Allahü teâlâ nazar etmez.
Münafıklara en ağır gelen namaz, yatsı ile sabah namazını cemaatle kılmaktır. Bunlardaki ecri bilen, sürünerek de olsa, cemaate gelir.[Buharî]
Hadîs-i şerîfte, “Bir namazı, özürsüz olarak vaktinden sonra kılan, seksen hukbe Cehennemde yanacaktır” buyuruldu. Bir hukbe seksen senedir. Her senesi üçyüzaltmış gündür. Her günü, seksen dünya senesidir.
Dünyada olan altı azap:
1- Namaz kılmayanın ömründe bereket olmaz.
2- Allahü teâlânın sevdiği kimselerin güzelliği, sevimliliği kendine kalmaz.
3- Hiçbir iyiliğine sevap verilmez.
4- Duâları kabûl olmaz.
5- Onu kimse sevmez.
6- Müslümanların birbirlerine yaptıkları iyi duâlarının buna fâidesi olmaz.
Ölürken çekeceği azaplar:
1- Zelîl, kötü, çirkin can verir.
2- Aç olarak ölür.
3- Çok su içse de, susuzluk acısı ile ölür.
Mezarda çekeceği acılar:
1- Kabir onu sıkar. Kemikleri birbirine geçer.
2- Kabri Cehennem ateşi ile doldurulur. Gece, gündüz onu yakar. Cehennem ateşi dünya ateşine benzemez.
3- Allahü teâlâ, kabrine çok büyük yılan gönderir. Dünya yılanlarına benzemez. Hergün, her namaz vaktinde onu sokar. Bir an bırakmaz.
Kıyâmette çekeceği azaplar:
1- Cehenneme sürükleyen azap melekleri yanından ayrılmaz.
2- Allahü teâlâ, onu kızgın olarak karşılar.
3- Hesâbı çok çetin olup, Cehenneme atılır
